Σοβαρότατο πλήγμα στο διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο της Ε.Ε. επιφέρουν οι γεωγραφικοί αποκλεισμοί, που θέτουν αδικαιολόγητα εμπόδια στις ψηφιακές πωλήσεις. Σήμερα, περίπου τέσσερις στους δέκα εμπόρους (το 38%), που διαθέτουν τα προϊόντα τους μέσω του Διαδικτύου, κάνουν χρήση του γεωγραφικού αποκλεισμού. Ο γεωγραφικός αποκλεισμός εμποδίζει τους καταναλωτές να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές καταναλωτικών αγαθών και να έχουν πρόσβαση σε ψηφιακό περιεχόμενο στην Ε.Ε. Λαμβάνει, κυρίως, τη μορφή άρνησης παράδοσης στο εξωτερικό, ενώ μπορεί να έχει και τη μορφή άρνησης αποδοχής μεθόδων πληρωμής από το εξωτερικό και σε μικρότερο βαθμό, ανακατεύθυνσης ή παρεμπόδισης της πρόσβασης, σε ιστότοπο.
Παρ’ ότι η πλειονότητα αυτών των γεωγραφικών περιορισμών είναι αποτέλεσμα μονομερών επιχειρηματικών αποφάσεων των εμπόρων λιανικής, το 12% των εμπόρων λιανικής αναφέρουν συμβατικούς περιορισμούς στις διασυνοριακές πωλήσεις μιας τουλάχιστον κατηγορίας προϊόντων τους.
Την παραπάνω εικόνα αποτυπώνει έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ηλεκτρονικό εμπόριο, η οποία ξεκίνησε το Μάιο του 2015, με στόχο να εντοπίσει πιθανά προβλήματα ανταγωνισμού στις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρονικού εμπορίου.
Σύμφωνα με την έρευνα, ειδικά στην ηλεκτρονική αγορά ψηφιακού περιεχομένου, η πλειονότητα (68%) των παρόχων απάντησε ότι εφαρμόζει γεωγραφικό αποκλεισμό σε χρήστες που βρίσκονται σε άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε. Αυτό γίνεται, κατά κύριο λόγο, με βάση τη διεύθυνση διαδικτυακού πρωτοκόλλου του χρήστη (η οποία ταυτοποιεί και δίνει το στίγμα ενός υπολογιστή/έξυπνου τηλεφώνου). Το 59% των παρόχων περιεχομένου που απάντησε στην έρευνα ανέφερε ότι, βάσει σύμβασης, υποχρεούται από τους προμηθευτές να εφαρμόζει γεωγραφικό αποκλεισμό.
Μονομερείς αποφάσεις
Ο γεωγραφικός αποκλεισμός συνιστά μια πρακτική με την οποία οι έμποροι λιανικής και οι πάροχοι ψηφιακού περιεχομένου εμποδίζουν τους καταναλωτές, λόγω του τόπου όπου βρίσκονται ή της χώρας κατοικίας τους, να αγοράζουν μέσω Διαδικτύου καταναλωτικά αγαθά ή να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες ψηφιακού περιεχομένου. Η ευρεία διάδοσή του στην Ε.Ε. τόσο για τα καταναλωτικά αγαθά, όσο και για το ψηφιακό περιεχόμενο αποδίδεται εν μέρει σε μονομερείς αποφάσεις των επιχειρήσεων να μην πραγματοποιούν πωλήσεις στο εξωτερικό. Σχετίζεται επίσης και με συμβατικούς φραγμούς, που θέτουν οι επιχειρήσεις, παρεμποδίζοντας τους καταναλωτές να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές διασυνοριακές αγορές εντός της Ε.Ε.
Η Ε.Ε. εμφανίζεται αποφασισμένη να εξαλείψει τα αδικαιολόγητα εμπόδια στο διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο μέσω νομοθετικών μέτρων στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά. Μάλιστα, πρόκειται να παρουσιάσει περαιτέρω νομοθετικές προτάσεις το Μάιο.
Ανταγωνισμός
“Ο γεωγραφικός αποκλεισμός όχι απλώς εμποδίζει συχνά τους Ευρωπαίους καταναλωτές να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές προϊόντων και ψηφιακού περιεχομένου από άλλη χώρα της Ε.Ε., αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα περιορισμών που προβλέπονται σε συμφωνίες μεταξύ προμηθευτών και διανομέων. Αν μια επιχείρηση που δεν κατέχει δεσπόζουσα θέση αποφασίσει μονομερώς να μην πραγματοποιεί πωλήσεις στο εξωτερικό, δεν τίθεται θέμα όσον αφορά τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού. Αν όμως ο γεωγραφικός αποκλεισμός οφείλεται σε συμφωνίες, πρέπει να εξετάσουμε λεπτομερώς κατά πόσο συνιστά αντι-ανταγωνιστική συμπεριφορά, που μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα εργαλεία που διαθέτει η Ε.Ε. στον τομέα του ανταγωνισμού” ανέφερε, σχολιάζοντας την έρευνα, η επίτροπος Ανταγωνισμού κυρία Margrethe Vestager.
Πάντως, η ίδια διευκρίνισε ότι τα στοιχεία για το γεωγραφικό αποκλεισμό δεν προδικάζουν ενδεχόμενη αντι-ανταγωνιστική συμπεριφορά, ούτε το άνοιγμα αντιμονοπωλιακών υποθέσεων. Εάν, ωστόσο, η Επιτροπή διαπιστώσει συγκεκριμένα προβλήματα ανταγωνισμού σχετικά με το γεωγραφικό αποκλεισμό ή άλλα θέματα, μπορεί να ξεκινήσει έρευνες με στόχο τη συμμόρφωση με τους κανόνες της Ε.Ε. για τις περιοριστικές εμπορικές πρακτικές και την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά.
Να σημειωθεί ότι πρόκειται για τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας, καθώς η τελική έκθεση αναμένεται το 1ο τρίμηνο του 2017.
Πηγή: sepe.gr
