Ένα από τα νέα μέτρα που εισάγει το φορολογικό νομοσχέδιο, είναι φυσικά και αυτό της γενικευμένης πλέον χρήσης των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής δαπανών των φορολογουμένων, έτσι που όχι μόνο να τύχουν της εύνοιας του αφορολογήτου, αλλά να μην τους επιβληθεί επιπλέον φόρος, ως ουσιαστικά πρόστιμο της μη κάλυψης της απαίτησης του νομοθέτη. Σκοπός του άρθρου αυτού, είναι η διαφορετική ανάγνωση του μέτρου και τελικά το συμπέρασμα, στο κατά πόσο αυτό θα επιφέρει μείωση της φοροδιαφυγής, ή απλώς, μεγαλύτερη οικονομική επιβάρυνση στα νοικοκυριά. Αναλυτικά:

• Το μέτρο έως και το φετινό φορολογικό έτος ήταν επιβραβευτικό. Δηλαδή, αφορούσε μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες του ειδικού καθεστώτος, οι οποίοι μπορούσαν να τύχουν αφορολογήτου, εφόσον πραγματοποιούσαν συγκεκριμένες καταναλωτικές δαπάνες μέσω τραπεζικού συστήματος. Σε κάθε άλλη περίπτωση, επιβαλλόταν ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιμακίου των μισθωτών σύμφωνα με το άρθρο 15 του Κ.Φ.Ε., δηλαδή 22%.
• Το μέτρο δεν αφορούσε ελεύθερους επαγγελματίες και εισοδηματίες από ενοίκια. Για αυτούς, από το 2020, το μέτρο επιβάλλεται ως «τιμωρητικού» χαρακτήρα, δεδομένου ότι, σε περίπτωση μη κάλυψης του απαιτούμενου ποσοστού, το ακάλυπτο ποσό θα φορολογείται με συντελεστή 22%. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος του τιμωρητικού χαρακτήρα του νόμου, αν υποθέσουμε πως κάποιος είχε από ακίνητα για το 2019 εισοδήματα 15.000 ευρώ, θα κατέβαλε (εξαιρούμενης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης) φόρο (10.000 x 15%) + (3.000 x 35%) = 2.550€. Αν ο συγκεκριμένος δεν κατορθώσει να συλλέξει το ποσό των αποδείξεων, θα επιβαρυνθεί το 2020, με επιπλέον φόρο – πρόστιμο 2.200€ και συνεπώς, για μικτά εισοδήματα 15.000€ θα έχει συνολική φορολογική επιβάρυνση 4.750€ ή μέσο συντελεστή φορολογικής επιβάρυνσης 31.67%.
• Οι απαιτούμενες ηλεκτρονικά καταβαλλόμενες δαπάνες με συντελεστή 30% επί κάθε κλίμακος ατομικού εισοδήματος (flat rate), δημιουργεί εμφανείς κοινωνικές ανισότητες, αυξάνοντας τη μέση φορολογική επιβάρυνση υπέρμετρα για τους χαμηλοεισοδηματίες. Για παράδειγμα, κάποιος με ετήσια εισοδήματα 10.000€ που δεν θα μπορέσει να καλύψει ποσό ηλεκτρονικών πληρωμών 2.000€ (έχει απαιτούμενες ηλεκτρονικές πληρωμές 10.000€ x 30% = 3.000€), θα επιβαρυνθεί με επιπλέον φόρο 440€ (2.000€ x 22%). Αυτό σημαίνει μία επιπλέον φορολογική επιβάρυνση της τάξης του (440 x 100) / 10.000 = 4,4% επί του συνολικού εισοδήματός του. Αν κάποιος άλλος φορολογούμενος δεν μπορέσει να συμπληρώσει το ίδιο ποσό δαπανών μέσω ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής με συνολικά όμως εισοδήματα 30.000€, η ποσοστιαία επιβάρυνση του συνολικού εισοδήματός του ανέρχεται σε (440 x 100) / 30.000 = 1,47%.
• Αν και πολύ λόγος έγινε για την υποχρέωση κατάθεσης των ενοικίων σε τραπεζικούς λογαριασμούς, έτσι ώστε να συμμετέχουν ως ηλεκτρονικά καταβαλλόμενη δαπάνη στο αιτούμενο 30% του εισοδήματος, το όλο εγχείρημα προσέκρουσε στο ότι οι ιδιώτες εκμισθωτές δεν υποχρεούνται σε τήρηση επαγγελματικού λογαριασμού, συνεπώς, τα υφιστάμενα συστήματα Dias και TAXISnet, ήταν αδύνατον να προσδιορίσουν αν η συγκεκριμένη καταβολή αφορούσε ενοίκιο ή απλώς μία οποιαδήποτε καταβολή μεταξύ ιδιωτών. Το λεκτικό πεδίο της κατάθεσης με την αναφορά σε ενοίκιο, δεν είναι δεκτό επεξεργασίας από το προαναφερθέντα μηχανογραφικά συστήματα. Το ως άνω γεγονός, είχε ως συνέπεια να παρασύρει στις μη συμμετέχουσες δαπάνες στο αιτούμενο 30% και την καταβολή τοκοχρεολυσίων στις τράπεζες λόγω στεγαστικών δανείων, επειδή, σε διαφορετική περίπτωση, για το ίδιο ακίνητο, κάποιος ο οποίος θα κατέβαλε τοκοχρεολύσια θα εξέπιπτε της δαπάνης, ενώ αν κατέβαλε το ίδιο ποσό ως ενοίκιο, όχι.
• Σε κάθε επιβολή φόρου υφίσταται κάποιο όριο, συνεπώς, επειδή το 30% αρχικά επιβλήθηκε ανεξέλεγκτα του ύψους του εισοδήματος, ορίστηκε ως όριο ηλεκτρονικής καταβολής των δαπανών αυτό των 20.000€. Σε δεύτερη ανάγνωση, το ποσοστό αυτό αναγόμενο σε εισόδημα, αντιστοιχεί σε 66.667€ ετησίως ή 5.555€ μηνιαίως. Στην Ελλάδα των ημιαπασχολούμενων εργαζομένων των 400 περίπου ευρώ τον μήνα, αν μη τι άλλο, το «εξωπραγματικό» για τη συντριπτική πλειοψηφία των φορολογουμένων μηνιαίο εισόδημα των 5.555€, αποτελεί πρόκληση.

Δεν θεωρούμε πως η κεντρική προσέγγιση του θέματος είναι λάθος, αλλά μέτρα τα οποία έχουν σοβαρό κοινωνικό αντίκτυπο, θα πρέπει να αναλύονται διεξοδικά πριν προταθούν προς εφαρμογή.

Πηγή:e-forologia.gr