Στις 19 Απριλίου 2020 τέθηκε σε ισχύ ο Κανονισμός (ΕΕ) 2019/515 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την «Αμοιβαία Αναγνώριση των εμπορευμάτων που κυκλοφορούν νόμιμα στην αγορά άλλου κράτους μέλους και την κατάργηση του Κανονισμού (ΕΚ) 764/2008 (EL L 91/1/29.03.2019). Στόχος του Κανονισμού είναι η ενίσχυση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς, βελτιώνοντας την εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης και αίροντας αδικαιολόγητα εμπόδια στις εμπορικές συναλλαγές.
Σύμφωνα με την αρχή της Αμοιβαίας Αναγνώρισης, δεν πρέπει να παρεμποδίζεται ή και να απαγορεύεται η διάθεση εμπορευμάτων σε κράτος μέλος (ΚΜ) του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου, το
οποίο, είτε δεν εμπίπτει σε εναρμονισμένη νομοθεσία της Ένωσης, είτε καλύπτεται εν μέρει μόνο από αυτήν, και τα οποία κυκλοφορούν νόμιμα στην αγορά άλλου ΚΜ, σύμφωνα με άρθρα 34 και
35 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).
Τα κράτη μέλη μπορούν να περιορίσουν την κυκλοφορία εμπορευμάτων που κυκλοφορούν νόμιμα σε άλλο ΚΜ, όταν αυτό δικαιολογείται από τους λόγους που απαριθμούνται στο άρθρο 36 της
ΣΛΕΕ ή βάσει άλλου επιτακτικού λόγου δημόσιου συμφέροντος, που αναγνωρίζεται από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των
εμπορευμάτων.
Στον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/515 για την Αμοιβαία Αναγνώριση των εμπορευμάτων οριοθετείται ευκρινέστερα το πεδίο εφαρμογής, βελτιώνονται οι κανόνες και οι διαδικασίες για την εφαρμογή
της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης και εξαλείφονται οι δυσλειτουργίες του προγενέστερου Κανονισμού (ΕΚ) 764/2008 «για τη θέσπιση διαδικασιών σχετικά με την εφαρμογή ορισμένων
εθνικών τεχνικών κανόνων στα προϊόντα που κυκλοφορούν νομίμως στην αγορά άλλου ΚΜ».
Ειδικότερα, ο Κανονισμός (ΕΕ) 2019/515:
ισχύει για εμπορεύματα οιουδήποτε τύπου, που κυκλοφορούν νόμιμα σε άλλο ΚΜ, συμπεριλαμβανομένων των γεωργικών και αλιευτικών προϊόντων,
καθορίζει διαδικασία αξιολόγησης από την αρμόδια αρχή του ΚΜ προορισμού για τα εμπορεύματα που αποτελούν αντικείμενο του Κανονισμού,
καθορίζει με σαφήνεια τους κανόνες και τις διαδικασίες που πρέπει να τηρούν οι αρμόδιες αρχές των ΚΜ, όταν λαμβάνουν ή προτίθενται να λάβουν απόφαση που παρεμποδίζει την
ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων που κυκλοφορούν νομίμως στην αγορά άλλου ΚΜ,
εισάγει την εθελοντική Δήλωση Αμοιβαίας Αναγνώρισης προς διευκόλυνση της απόδειξης ότι ένα προϊόν κυκλοφορεί ήδη νόμιμα στην ενιαία αγορά,
επιλέγει το ΙCSMS (Information and Communication System for Market Surveillance – Σύστημα Πληροφόρησης και Επικοινωνίας για την Εποπτεία της Αγοράς) ως σύστημα κοινοποιήσεων
διοικητικών αποφάσεων και της γνώμης της Επιτροπής, καθώς και για ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων αρχών,
καθορίζει νέα διαδικασία επίλυσης προβλημάτων μεταξύ οικονομικών φορέων (όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 3 του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/515) και δημοσίων αρχών, βασιζόμενη στο SOLVIT,
ενισχύει το ρόλο της λειτουργίας των «σημείων επαφής για τα προϊόντα» στα ΚΜ για την ενημέρωση των οικονομικών φορέων.
Α) Όροι και προϋποθέσεις διάθεσης εμπορευμάτων στην ενιαία αγορά
Ως «εμπορεύματα που κυκλοφορούν νόμιμα στην αγορά άλλου ΚΜ» νοούνται τα εμπορεύματα ή εμπορεύματα αυτού του είδους που τηρούν τους κανόνες, που ισχύουν στο εν λόγω ΚΜ, ή δεν
υπόκεινται εκεί σε κανένα σχετικό κανόνα και καθίστανται διαθέσιμα στους τελικούς χρήστες στο εν λόγω ΚΜ.
α) Εφόσον, δεν προβλέπεται άδεια κυκλοφορίας ή προέγκριση για τη διάθεση ενός προϊόντος στην αγορά του ΚΜ προορισμού, τα εμπορεύματα που κυκλοφορούν νόμιμα σε ένα ΚΜ μπορούν να
διατεθούν στην αγορά του ΚΜ προορισμού, χωρίς ο οικονομικός φορέας να υποχρεούται να επικοινωνήσει με τις αρχές του ΚΜ προορισμού. Οι οικονομικοί φορείς επιτρέπεται να διαθέτουν
εμπορεύματα στην αγορά του ΚΜ προορισμού, υπό την προϋπόθεση μη έκδοσης διοικητικής απόφασης των αρχών του ΚΜ περί προσωρινής αναστολής, ή περιορισμού, ή απαγόρευσης
πρόσβασης στην αγορά των εν λόγω προϊόντων.
β) Εφόσον, προβλέπεται έκδοση άδειας κυκλοφορίας ή προέγκριση για τη διάθεση των εμπορευμάτων στη αγορά του ΚΜ προορισμού, οι οικονομικοί φορείς υποβάλλουν σχετικό αίτημα
στην αρμόδια υπηρεσία, πριν από τη διάθεση των εμπορευμάτων τους. Στην περίπτωση που οι οικονομικοί φορείς διαθέσουν τα εμπορεύματα στην αγορά του ΚΜ προορισμού, χωρίς να λάβουν
την προβλεπόμενη άδεια κυκλοφορίας ή προέγκριση, η διάθεση στην αγορά ενδέχεται να μην επιτρέπεται και ο Κανονισμός Αμοιβαίας Αναγνώρισης δεν τυγχάνει εφαρμογής.
γ) Εάν οι οικονομικοί φορείς έχουν ήδη λάβει προηγούμενη άδεια ή προέγκριση για τα εμπορεύματα τους στο ΚΜ προέλευσης, το σύνολο της διαδικασίας δεν πρέπει να επαναληφθεί
στο ΚΜ προορισμού. Οι αρμόδιες αρχές του ΚΜ προορισμού είναι υποχρεωμένες να λαμβάνουν υπόψη όλα τα έγγραφα που συλλέχθηκαν για τους σκοπούς της διαδικασίας προηγούμενης
έγκρισης στο ΚΜ προέλευσης, και, επομένως, η έγκριση κυκλοφορίας προϊόντος θα πρέπει να είναι λιγότερο περίπλοκη και χωρίς επανάληψη ελέγχων.
Β) Αξιολόγηση εμπορευμάτων
Ο παραγωγός των εμπορευμάτων (όπως αυτός ορίζεται στο άρθρο 3 του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/515), που καθίστανται διαθέσιμα στην αγορά ΚΜ προορισμού, μπορεί να συντάσσει
προαιρετική δήλωση νόμιμης διάθεσης στην αγορά των εν λόγω εμπορευμάτων για τους σκοπούς της αμοιβαίας αναγνώρισης («δήλωση αμοιβαίας αναγνώρισης»), προκειμένου να αποδείξει στις αρμόδιες αρχές του ΚΜ προορισμού ότι αυτά κυκλοφορούν νόμιμα στην αγορά άλλου ΚΜ. Ο παραγωγός δύναται να εξουσιοδοτήσει τον αντιπρόσωπό του να συντάξει τη δήλωση αμοιβαίας
αναγνώρισης για λογαριασμό του.
Η δήλωση αμοιβαίας αναγνώρισης είναι διαθέσιμη σε όλες τις επίσημες γλώσσες, στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ του Κανονισμού Αμοιβαίας Αναγνώρισης: https://eur-lex.europa.eu/legal-
content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A32019R0515 και αποτελείται από δύο μέρη: Ο παραγωγός ή ο δεόντως εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπός του δύναται να συμπληρώσει τη δήλωση αμοιβαίας
αναγνώρισης μόνο με τις πληροφορίες που ορίζονται στο μέρος I του παραρτήματος. Στην περίπτωση αυτή, οι πληροφορίες που παρατίθενται στο μέρος II του παραρτήματος
συμπληρώνονται από τον εισαγωγέα ή τον διανομέα. Εναλλακτικά, και τα δύο μέρη της δήλωσης αμοιβαίας αναγνώρισης μπορούν να συμπληρώνονται από τον εισαγωγέα ή από τον διανομέα,
υπό την προϋπόθεση ότι δύνανται να προσκομίσουν τα απαιτούμενα αποδεικτικά στοιχεία.
Όταν οι αρμόδιες αρχές αποφασίσουν να αξιολογήσουν εμπορεύματα, που έχουν διατεθεί στην αγορά του ΚΜ προορισμού, επικοινωνούν και ενημερώνουν τον οικονομικό φορέα για τα
ακόλουθα:
– τα εμπορεύματα που υπόκεινται σε αξιολόγηση,
– τον εφαρμοστέο εθνικό τεχνικό κανόνα ή τη διαδικασία προέγκρισης,
– τη δυνατότητα υποβολής δήλωσης αμοιβαίας αναγνώρισης για τους σκοπούς της αξιολόγησης.
Εφόσον υποβληθεί η δήλωση αμοιβαίας αναγνώρισης μαζί με τα αποδεικτικά στοιχεία, που είναι απαραίτητα για την επαλήθευση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν, η αρμόδια αρχή δεν απαιτεί καμία άλλη πληροφορία ή τεκμηρίωση από τον οικονομικό φορέα.
Εάν δεν υποβληθεί η δήλωση αμοιβαίας αναγνώρισης, η αρμόδια αρχή δύναται να ζητήσει από τον οικονομικό φορέα να παράσχει τεκμηρίωση και πληροφορίες, που είναι απαραίτητες για την
εν λόγω αξιολόγηση, σχετικά με α) τα χαρακτηριστικά των εμπορευμάτων ή του είδους των εμπορευμάτων και β) τη νόμιμη κυκλοφορία των εμπορευμάτων σε άλλο ΚΜ.
Όταν με την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης των εμπορευμάτων, οι αρχές του ΚΜ εκδίδουν διοικητική απόφαση, αυτή θα πρέπει να περιέχει κατ’ ελάχιστο τα ακόλουθα στοιχεία:
– τον εθνικό τεχνικό κανόνα στον οποίο βασίζεται η διοικητική απόφαση,
– τους λόγους δημοσίου συμφέροντος που δικαιολογούν την εφαρμογή του εθνικού τεχνικού κανόνα στον οποίο βασίζεται η διοικητική απόφαση,
– τα τεχνικά ή επιστημονικά αποδεικτικά στοιχεία που εξέτασε η αρμόδια αρχή του ΚΜ προορισμού,
– περίληψη των επιχειρημάτων που προέβαλε ο ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας,
– τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η διοικητική απόφαση είναι κατάλληλη για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου και ότι η διοικητική απόφαση δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την
επίτευξη αυτού του στόχου,
– τις διαθέσιμες ένδικες θεραπείες (remedies) σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία του ΚΜ προορισμού και τις προθεσμίες που ισχύουν για τα εν λόγω ένδικα μέσα. Περιλαμβάνει επίσης
αναφορά στη δυνατότητα των οικονομικών φορέων να κάνουν χρήση της διαδικασίας SOLVIT (https://ec.europa.eu/solvit/index_el.htm).
Στην περίπτωση που ο οικονομικός φορέας δεν συμφωνεί με τους λόγους περιορισμού ή άρνησης της πρόσβασης στην αγορά του ΚΜ προορισμού, μπορεί να χρησιμοποιήσει το συντομότερο
δυνατόν τη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων SOLVIT ή/και τα ένδικα μέσα που παρέχονται από το εθνικό σύστημα του ΚΜ μέλους προορισμού.
Γ) Σημεία Επαφής για τα Προϊόντα
Προκειμένου οι οικονομικοί φορείς να γνωρίζουν ποιοι κανόνες ισχύουν για τα εμπορεύματα σε άλλο ΚΜ, μπορούν να επικοινωνήσουν με τα Σημεία Επαφής Προϊόντων (Product Contact Points –
PCPs) σε οποιοδήποτε ΚΜ ή να επισκεφθούν τους ιστότοπους αυτών. Τα PCPs απαντούν στα αιτήματα των οικονομικών φορέων εντός 15 εργάσιμων ημερών από την παραλαβή τους. Στον
ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: https://ec.europa.eu/growth/single-market/goods/free – movement-sectors/mutual-recognition/contacts-list/ παρατίθενται οι διευθύνσεις (links) των PCPs των ΚΜ.
Η Διεύθυνση Πολιτικής Ποιότητας της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων έχει οριστεί ως το Εθνικό Σημείο Επαφής για τα Προϊόντα. Στον
ιστότοπο (https://www.ggb.gr/el/the-product-contact-point) είναι διαθέσιμες περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή του Κανονισμού για την Αμοιβαία Αναγνώριση (Κανονισμός
(ΕΕ) 2019/515), καθώς και πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα ελληνικών τεχνικών κανόνων που ισχύουν για τα εμπορεύματα. Ερωτήματα μπορούν να υποβληθούν στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
pcp.greece@ggb.gr του Εθνικού Σημείου Επαφής για τα Προϊόντα.
