Κανόνες στη χρήση των συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence-AI) θεσμοθετεί, για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Ευρωπαϊκή Ένωση. Μία από τις πιο σημαντικές προβλέψεις των νέων κανόνων έρχεται να καθησυχάσει τους φόβους για χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης με σκοπό τον έλεγχο των ανθρώπων από συστήματα ΑΙ. Πρακτικά, η Ευρώπη λέει “όχι” σε αυτό που ονομάζεται “απομακρυσμένη βιομετρική αναγνώριση”, δηλαδή στη χρήση ΤΝ για αναγνώριση προσώπων σε δημόσιους χώρους μέσω της επεξεργασίας των βιομετρικών τους δεδομένων.
Τι προβλέπει η πρόταση της ΕπιτροπήςΤο νέο κανονιστικό πλαίσιο χωρίζει τα συστήματα ΑΙ σε τέσσερις κατηγορίες, με βάση τους κινδύνους που ενέχουν και προβλέπει περιορισμούς ή ακόμη και απαγόρευση της χρήσης τους, ανάλογα με τον βαθμό επικινδυνότητας. Το νέο πλαίσιο προβλέπει ότι συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης, που χαρακτηρίζονται “μη αποδεκτού κινδύνου”, θα απαγορεύονται.
Ως τέτοια θεωρούνται, με βάση τους νέους κανόνες, συστήματα ΤΝ, που επιτρέπουν την κοινωνική βαθμολόγηση από κυβερνήσεις, η χρήση τεχνικών που χειραγωγούν την ανθρώπινη συμπεριφορά και η εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση σε ζωντανή μετάδοση σε δημοσίως προσβάσιμους χώρους. Ειδικά για το τελευταίο, οι νέοι κανόνες της Ε.Ε. προβλέπουν ότι όλα τα συστήματα εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης θεωρούνται υψηλού κινδύνου και υπόκεινται σε αυστηρές απαιτήσεις.
Η χρήση τους σε πραγματικό χρόνο σε δημοσίως προσβάσιμους χώρους για σκοπούς επιβολής του νόμου καταρχήν απαγορεύεται. Οι ελάχιστες εξαιρέσεις αφορούν πολύ ειδικές περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα η αναζήτηση αγνοούμενου παιδιού, η πρόληψη επικείμενης τρομοκρατικής απειλής ή εντοπισμός και η ταυτοποίηση υπόπτου σοβαρής αξιόποινης πράξης.
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης
Δεύτερη κατηγορία συστημάτων ΑΙ είναι αυτά, που θεωρούνται “υψηλού κινδύνου”. Πρόκειται για έναν περιορισμένο αριθμό συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης, που έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ασφάλεια των ανθρώπων ή στα θεμελιώδη δικαιώματά τους. Τρίτη κατηγορία αποτελούν τα συστήματα ΤΝ “περιορισμένου κινδύνου”. Για τη συγκεκριμένη κατηγορία θα επιβάλλονται συγκεκριμένες απαιτήσεις διαφάνειας, για παράδειγμα όταν υπάρχει σαφής κίνδυνος παραποίησης (π.χ. μέσω της χρήσης διαλογικών ρομπότ).
Τέλος, οι νέοι κανόνες προβλέπουν την κατηγορία συστημάτων ΑΙ “ελάχιστου κινδύνου”. Πρόκειται για τα υπόλοιπα συστήματα ΤΝ που μπορούν να αναπτυχθούν και να χρησιμοποιηθούν με την επιφύλαξη της ισχύουσας νομοθεσίας χωρίς πρόσθετες νομικές υποχρεώσεις. Τα περισσότερα συστήματα ΤΝ, που χρησιμοποιούνται επί του παρόντος στην Ε.Ε., εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία.
Οι νέοι κανόνες θα εφαρμόζονται άμεσα και με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα κράτη – μέλη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει οι εθνικές αρμόδιες Αρχές εποπτείας της αγοράς να εποπτεύουν τους νέους κανόνες. Ταυτόχρονα, δημιουργεί ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης, το οποίο θα εκδίδει συστάσεις για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου
Τι θα γίνει με τα μηχανήματα
Οι νέοι κανόνες της Ε.Ε. για την τεχνητή νοημοσύνη περιλαμβάνουν και τα μηχανολογικά προϊόντα: από ρομπότ έως χορτοκοπτικά, εκτυπωτές τρισδιάστατης εκτύπωσης, μηχανήματα κατασκευών, γραμμές βιομηχανικής παραγωγής. Ο νέος κανονισμός για τα μηχανήματα θα διασφαλίζει ότι η νέα γενιά μηχανημάτων θα εγγυάται την ασφάλεια των χρηστών και των καταναλωτών.
Ενώ ο κανονισμός για την τεχνητή νοημοσύνη αντιμετωπίζει τους κινδύνους ασφάλειας των συστημάτων ΤΝ, ο νέος κανονισμός για τα μηχανήματα θα διασφαλίζει την ασφαλή ενσωμάτωση του συστήματος ΤΝ στο σύνολο των μηχανημάτων. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να διενεργούν μία μόνο αξιολόγηση της συμμόρφωσης.
Επιπλέον, ο νέος κανονισμός για τα μηχανήματα θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς παρέχοντας μεγαλύτερη νομική σαφήνεια στις ισχύουσες διατάξεις, απλουστεύοντας τον διοικητικό φόρτο και το κόστος για τις εταιρείες μέσω των ψηφιακών μορφοτύπων για την τεκμηρίωση και της προσαρμογή των τελών αξιολόγησης της συμμόρφωσης για τις ΜμΕ, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συνοχή με το νομοθετικό πλαίσιο της Ε.Ε. για τα προϊόντα.
Επόμενα στάδια
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη – μέλη θα πρέπει να εγκρίνουν τις προτάσεις της Επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη και τα μηχανολογικά προϊόντα στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας. Μόλις εγκριθούν, οι κανονισμοί θα είναι άμεσα εφαρμόσιμοι σε ολόκληρη την Ε.Ε.
Να σημειωθεί ότι, σήμερα, συνολικά 19 κράτη – μέλη, Βουλγαρία, Κύπρος, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σουηδία, Ισπανία και Πολωνία, έχουν θεσπίσει εθνικές στρατηγικές για την ΤΝ.
Πηγή:ΣΕΠΕ
