Με τον Ν.4820/2021 καθιερώθηκε ο υποχρεωτικός εμβολιασμός για εργαζομένους σε ορισμένους κλάδους επιχειρήσεων.

1. Υπαγόμενες επιχειρήσεις – χρονοδιάγραμμα

1.1. Έως τις 16 Αυγούστου

Για τις παρακάτω επιχειρήσεις το υπόχρεο προσωπικό πρέπει να έχει λάβει την πρώτη ή τη μοναδική δόση έως τις 16 Αυγούστου 2021, η δε ολοκλήρωση του εμβολιαστικού κύκλου πρέπει να γίνει σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες και στον προβλεπόμενο χρόνο:

Για επιτακτικούς λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, εμβολιάζεται υποχρεωτικά κατά του κορωνοϊού COVID-19 όλο το προσωπικό των ιδιωτικών, δημόσιων και δημοτικών μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων και φροντίδας ατόμων με αναπηρία (ιατρικό, παραϊατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό και υποστηρικτικό προσωπικό), ήτοι:

(α) Κέντρα αποθεραπείας και αποκατάστασης του άρθρου 10 του Ν. 2072/1992 (Α΄ 125).

(β) Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης για άτομα με ειδικές ανάγκες του άρθρου 30 του Ν. 2072/1992.

(γ) Στέγες Αυτόνομης Διαβίωσης Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες της απόφασης του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας υπό στοιχεία Π4β/οικ.4681/1996 (Β΄ 825).

(δ) Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων της παρ. 5 του άρθρου 1 του Ν. 2345/1995 (Α΄ 213).

(ε) Θεραπευτήρια Χρονίως Πασχόντων του π.δ. 631/1974 (Α΄ 271).

(στ) Κλειστές δομές των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας του άρθρου 9 του Ν. 4109/2013 (Α΄ 16), στις οποίες φιλοξενούνται ηλικιωμένοι ή άτομα με αναπηρία.

(ζ) Ιδρύματα περίθαλψης χρονίως πασχόντων του άρθρου 28 του Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Υγείας της 31ης Οκτωβρίου 2018 (Β΄ 4898).

(η) Οικοτροφεία του άρθρου 30 του Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Υγείας.

(θ) Ειδικά ιδρύματα του άρθρου 6 του Ν. 861/1979 (Α΄ 2).

(ι) Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων της απόφασης του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας υπό στοιχεία Π1γ/ΑΓΠ/οικ.14963/2001 (Β΄ 1397).

(ια) Κέντρα Διημέρευσης Ημερήσιας Φροντίδας της απόφασης του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων υπό στοιχεία Π4α οικ.4633/1993 (Β΄ 789).

(ιβ) Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών και Ατόμων με Αναπηρία (ΚΔΑΠΑμεΑ) του άρθρου 2 του Ν. 4756/2020 (Α΄ 235), και

(ιγ) Το προσωπικό που απασχολείται στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι».

1.2. Έως την 1η Σεπτεμβρίου 2021

Για τις παρακάτω επιχειρήσεις το υπόχρεο προσωπικό πρέπει να έχει λάβει την πρώτη ή τη μοναδική δόση έως την 1η Σεπτεμβρίου 2021, η δε ολοκλήρωση του εμβολιαστικού κύκλου πρέπει να γίνει σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες και στον προβλεπόμενο χρόνο:

Για επιτακτικούς λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, εμβολιάζεται υποχρεωτικά κατά του κορωνοϊού COVID-19 όλο το προσωπικό (ιατρικό, παραϊατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό και υποστηρικτικό) σε ιδιωτικές, δημόσιες και δημοτικές δομές υγείας (διαγνωστικά κέντρα, κέντρα αποκατάστασης, κλινικές, νοσοκομεία, δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, μονάδες νοσηλείας, Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας και Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας).

2. Επιπρόσθετες διευκρινίσεις

Ως προσωπικό των δομών των προαναφερόμενων επιχειρήσεων νοείται κάθε φυσικό πρόσωπο που παρέχει προς τον φορέα λειτουργίας τους υπηρεσίες ή εκτελεί έργο με επαχθή αιτία ή εθελοντικά με φυσική παρουσία εντός των δομών αυτών, καθώς και κάθε φυσικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες, με φυσική παρουσία εντός των ίδιων δομών, σε νομικό πρόσωπο, με το οποίο είναι συμβεβλημένος ο φορέας λειτουργίας των δομών.

Για επιτακτικούς λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, μετά την παρέλευση των παραπάνω προθεσμιών κατά περίπτωση, κάθε νεοεισερχόμενος φιλοξενούμενος στις ανωτέρω μονάδες πρέπει υποχρεωτικά να είναι πλήρως εμβολιασμένος κατά του κορωνοϊού COVID-19.

Δεν υπέχουν την υποχρέωση εμβολιασμού όσοι έχουν νοσήσει και για διάστημα έξι (6) μηνών από τη νόσηση και όσοι έχουν αποδεδειγμένους λόγους υγείας που εμποδίζουν τη διενέργεια του εμβολίου. Οι λόγοι υγείας του πρώτου εδαφίου, στη βάση ειδικής λίστας εξαιρέσεων που προσδιορίζει η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, εγκρίνονται από τριμελείς επιτροπές ανά υγειονομική περιφέρεια, οι οποίες αποτελούνται από ιατρούς του Εθνικού Συστήματος Υγείας και πανεπιστημιακούς ιατρούς.

Για την εφαρμογή των προαναφερόμενων υποχρεώσεων απαιτείται η επίδειξη Ψηφιακού Πιστοποιητικού COVID-19 της Ε.Ε., ή βεβαίωσης εμβολιασμού, ή βεβαίωσης θετικού διαγνωστικού ελέγχου ή ισοδύναμου πιστοποιητικού ή βεβαίωσης τρίτης χώρας. Το πιστοποιητικό ή η βεβαίωση του πρώτου εδαφίου ελέγχεται από τον εργοδότη ή τον υπεύθυνο της μονάδας μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής.

Η εφαρμογή του άρθρου 206 τουΝ.4820/2021 περί υποχρεωτικότητας εμβολιασμού επαναξιολογείται έως τις 31.10.2021.

Από τις σχετικές διατάξεις συνάγεται ότι για τους εργαζομένους που σύμφωνα με τα προαναφερόμενα ο εργοδότης υποχρεούται να μην αποδεχτεί την παροχή εργασίας τους, οι επιλογές είναι είτε η παροχή εργασίας από απόσταση, εφόσον αυτό είναι εφικτό, είτε η χορήγηση άδειας άνευ αποδοχών.

3. Ενημέρωση προς τους εργαζομένους – κυρώσεις

Ο εκάστοτε εργοδότης ή υπεύθυνος μονάδας οφείλει να ενημερώνει τους εργαζόμενους με κάθε πρόσφορο μέσο για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το παρόν άρθρο.

Στην περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης αυτής, επέρχονται οι ακόλουθες συνέπειες:

Ο εργοδότης υποχρεούται να μην κάνει δεκτή την παροχή της εργασίας του εργαζομένου και απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών για το χρονικό διάστημα μη παροχής εργασίας λόγω εφαρμογής του παρόντος. Το προηγούμενο εδάφιο εφαρμόζεται και σε συμβάσεις έργου, παροχής ανεξαρτήτων υπηρεσιών, καθώς και σε συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας δανειζόμενου προσωπικού ή προσωπικού που συμβάλλεται με εργολάβο.

Στον εργοδότη που απασχολεί προσωπικό κατά παράβαση του παρόντος, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο:

βα) δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ για κάθε παράβαση και έως πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ και,

ββ) σε περίπτωση υποτροπής, που διαπιστώνεται σε επανέλεγχο, είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ για κάθε παράβαση και έως διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ.

4. Η λύση που δίνεται με το καθεστώς της τηλεργασίας

Αντί για τη χορήγηση της άδειας άνευ αποδοχών, θα μπορούσε να συμφωνηθεί μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου, η παροχή της εργασίας με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας (τηλεργασία), εφόσον είναι εφικτό με βάση τα καθήκοντα και τη φύση της εργασίας του εργαζομένου.

Η τηλεργασία, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 67 του Ν.4808/2021, συμφωνείται μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου, κατά την πρόσληψη ή με τροποποίηση της σύμβασης εργασίας. Ειδικότερα, με τις διατάξεις του άρθρου 67 του Ν.4808/2021, ορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια σχετικά με την εφαρμογή της εξ αποστάσεως εργασίας (κόστος εξοπλισμού, δικαίωμα αποσύνδεσης, γνωστοποίηση όρων εργασίας κ.λπ.).

5. Άδεια άνευ αποδοχών

Ο εργοδότης, όπως προαναφέρθηκε, όταν υποχρεούται να μην κάνει δεκτή την παροχή της εργασίας του εργαζομένου, απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών στην περίπτωση που αυτός (ο εργαζόμενος) δεν εμβολιάζεται.

Η άδεια άνευ αποδοχών αποτελεί τυπική περίπτωση αναστολής της εργασιακής συμβάσεως με συμφωνία που καταρτίζεται ανάμεσα στον εργοδότη και τον μισθωτό. Λόγω δε του χαρακτήρα της πιο πάνω άδειας ως συμβατικής αναστολής της συμβάσεως εργασίας δεν υποχρεούται μεν ο εργοδότης να μισθοδοτεί τον εργαζόμενο κατά τη διάρκεια αυτής, ο χρόνος όμως της διάρκειας της θεωρείται ως χρόνος υπηρεσίας, αφού με τη χορήγησή της δεν επέρχεται λύση της εργασιακής συμβάσεως και λαμβάνεται υπόψη για να καθορισθεί το ύψος της αποζημιώσεως που δικαιούται ο μισθωτός λόγω απόλυσης (Α.Π. 751/1987).

Με τις νέες διατάξεις του Ν.4808/2021 και συγκεκριμένα με το άρθρο 62 αυτού, εργαζόμενος πλήρους ή μερικής απασχόλησης δύναται, κατόπιν ατομικής έγγραφης συμφωνίας με τον εργοδότη, να λάβει άδεια άνευ αποδοχών για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το ένα (1) έτος, η οποία δύναται να παραταθεί με νεότερη συμφωνία των μερών. Κατά τη διάρκεια της άδειας η σύμβαση εργασίας τίθεται σε αναστολή και δεν οφείλονται ασφαλιστικές εισφορές. Η έγγραφη συμφωνία αναρτάται στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» και αντίγραφό της γνωστοποιείται στον e-Ε.Φ.Κ.Α..

Μετά τη λήξη της άδειας άνευ αποδοχών αναβιώνουν τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μερών εκ της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας.

Αξίζει να σημειώσουμε βέβαια και τη συσχέτιση της άδειας άνευ αποδοχών με την ετήσια κανονική άδεια του εργαζόμενου. Για το θέμα αυτό το Ν.Σ.Κ. δέχεται ότι η χορήγησή της άδειας άνευ αποδοχών δεν αποστερεί τον εργαζόμενο από το δικαίωμα να ζητήσει την ετήσια με αποδοχές άδειά του, προκειμένου σύμφωνα με τον σκοπό του νόμου, να παρασχεθεί σ’ αυτόν η δυνατότητα να αναπαυθεί με αυξημένα οικονομικά μέσα προς αναπλήρωση των αναλωθεισών στην εργασία του σωματικών ή πνευματικών του δυνάμεων (Γνωμοδότηση Ν.Σ.Κ. 557/1963).

Αντίθετα, ο Άρειος Πάγος με την απόφαση 161/1947 και τα λοιπά δικαστήρια της ουσίας (Πρωτ. Αθην. 6298/1964, Πρωτ. Τρικάλων 77/1967) δέχονται ότι αυτός που επανέρχεται από την άδεια χωρίς αποδοχές, δεν δικαιούνται και κανονικής άδειας κατά τον Α. Ν. 539/1945, καθόσον με τη χορήγηση αδείας άνευ αποδοχών έχει εκπληρωθεί ο σκοπός του παραπάνω νόμου.

Η άποψη του Υπουργείου Εργασίας είναι ότι η άδεια άνευ αποδοχών θα πρέπει να χορηγείται μετά την εξάντληση της κανονικής άδειας ή να συμφωνείται η τύχη της κανονικής άδειας κατά τη χορήγηση της άδειας άνευ αποδοχών (έγγραφο με Αριθμ. Πρωτ. 1896/28.8.1997).

Είναι προφανές ότι στη συγκεκριμένη συγκυρία, το προέχον είναι η αποχή από την εργασία των ανεμβολίαστων εργαζομένων και η άδεια άνευ αποδοχών χορηγείται ακόμα και χωρίς τη συναίνεση του εργαζομένου. Σχετική ερμηνεία πάντως για τη συγκεκριμένη διάσταση του θέματος από το Υπουργείο Εργασίας θα ήταν χρήσιμη.

Πηγή:dikaiologitika.gr